194 DISPEČARSKI CENTRI

Kao članovi radne grupe za izradu predloga mera za unapređenje rada hitne medicinske pomoći na teritoriji Srbije pri Ministarstvu zdravlja, izradili smo i dali više predloga tokom 2022 godine. Jedan od njih je i osnivanje dispečarskih centara u centrima upravnih okruga. U želji da upoznamo širu javnost sa tim predlogom, u ovom tekstu predstavljamo kako je taj predlog predstavljen.

Pojmovi koji se pominju u ovom predlogu:

DISPEČERSKI CENTAR– prostorije koje se nalaze u zgradi službe HMP ili Zavoda za urgentnu medicinu u okviru koje se nalaze posebne prostorije za prijem poziva odnosno prostorija u kojoj se nalazi dispečar

PRIJEM POZIVA – radno mesto u dispečerskom centru na kom se nalazi medicinsko osoblje koje se javlja na pozive pacijenata, obavlja razgovor sa njima, vrši prijem poziva i određuje red hitnosti

TRIJAŽA POZIVA – određivanje reda hitnosti i prioriteta slanja ekipa

DISPEČAR – osoba koja vrši distribuciju – prosleđivanje primljenih poziva ka terenskim ekipama na osnovu reda hitnosti, vremena prijema poziva, tegoba navedenih u primljenom pozivu, starosti pacijenta i drugih parametara

U većini zemalja sa uređenim sistemima službi HMP, dispečarski centar predstavlja jednu od glavnih karika u efikasnosti službe HMP. Odgovornost ljudi koji rade u dispečerskim centrima je velika i zavisi od radnog iskustva zaposlenih koji do sada uglavnom nisu imali odgovarajuću edukaciju i obuku za ove poslove. Odgovornost operatera pri prijemu poziva je izuzetno velika jer odluke koje se donose mogu biti veoma teške i presudne za dalji ishod lečenja. Posao operatera trebalo bi da obavlja iskusna i dobro obučena osoba. Njegov zadatak je da se već tokom razgovora sa drugom osobom orijentiše o stanju povređenog/akutno obolelog,da uzme (pribeleži) neophodne i nužne podatke i informacije u što kraćem vremenskom periodu i da uputi sagovornika kako da se ponaša dok pomoć ne stigne. Nakon primljenog poziva pokreće se čitav lanac dešavanja kako bi se neophodna pomoć pružila u najkraćem vremenskom periodu. Slobodno možemo reći da u celokupnom sistemu urgentne medicine dispečerski rad predstavlja inicijalnu stavku u radu HMP.

Analizirajući trenutnu situaciju i “organizaciju” postojećih službi HMP kao i Zavoda za urgentnu medicinu, ne postojanje jasno defnisanih kriterijuma i načina rada na prijemu poziva i distribucije istih, mišljenja smo da je neophodno definisati jasna pravila i kriterijume u radu prilikom prijema poziva i drugih radnji koje proističu iz istih.

Shodno svemu navedenom smatramo da je neophodno izvršiti osnivanje
DISPEČARSKIH CENTARA sa pozivnim brojem 194 za sve centre na teritoriji RS. Ovo bi bio samo međukorak ka formiranju jedinstvenog pozivnog broja 112 za celu teritoriju Srbije

Dispečerske centre bi formiralo nadležno Ministarstvo zdravlja RS i to na sledeći način:

1. Severnobački okrug STANOVNIKA – 187.000 POVRŠINA 1.784 km2 GUSTINA 105/km2; Dispečarski centar Subotica (u okviru postojeće službe HMP koja se nalazi pri DZ).. Pokriva opštine Bačka Topola i Mali Iđoš. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
2. Srednjebanatski okrug STANOVNIKA – 188.000 POVRŠINA 3.256 km2 GUSTINA 58/km2; Dispečarski centar Zrenjanin. Pokriva opštine: Novi Bečej, Nova Crnja, Žitište i Sečanj. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
3. Severnobanatski okrug STANOVNIKA – 148.000 POVRŠINA 2.329 km2 GUSTINA 64/km2; Dispečarski centar Kikinda. Pokriva opštine: Kanjiža, Senta, Ada, Čoka, i Novi Kneževac. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
4. Južnobanatski okrug STANOVNIKA – 294.000 POVRŠINA 4.245 km2 GUSTINA 69/km2; Dispečarski centar Pančevo. Pokriva opđtine: Plandište, Opovo, Kovačica, Alibunar, Vršac, Bela Crkva i Kovin. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
5. Zapadnobački okrug STANOVNIKA – 188.000 POVRŠINA 2.420 km2 GUSTINA 78/km2; Dispečarski centar Sombor. Pokriva opštine: Apatin, Odžaci i Kula. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
6. Južnobački okrug STANOVNIKA – 616.000 POVRŠINA 4.015 km2 GUSTINA 153/km2; Dispečerski centar Zavod za urgentnu medicinu Novi Sad. Pokriva opštine: Bač, Bačka Palanka, Bački Petrovac, Beočin, Bečej, Vrbas, Žabalj, Srbobran, Temerin, Titel i Sremski Karlovci. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 7, broj telefonskih linija – 8, broj dispečera – 1
7. Sremski okrug STANOVNIKA – 313.000 POVRŠINA 3.486 km2 GUSTINA 90/km2Dispečarsski centa Šid. Pokriva opštine: Inđija, Sremska Mitrovica, Irig, Ruma, Stara Pazova i Pećinci. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 4, broj telefonskih linija – 5, broj dispečera – 1
8. Mačvanski okrug STANOVNIKA – 150.000 POVRŠINA 800 km2 GUSTINA 188/km2. Dispečarski centar Šabac. Pokriva opštine Bogatić, Loznica, Vladimirci, Koceljevo, Mali Zvornik, Krupanj i Ljubovija. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
9. Kolubarski okrug STANOVNIKA – 175.000 POVRŠINA 2.474 km2 GUSTINA 71/km2; Dispečarski centar Valjevo. Pokriva opštine: Osečina, Ub, Mionica, Ljig i Lajkovac. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
10. Podunavski okrug STANOVNIKA – 200.000 POVRŠINA 1.248 km2 GUSTINA 160/km2; Dispečarski centar Smederevu. Pokriva opštine Smederevska Palanka i Velika Plana. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
11. Braničevski okrug STANOVNIKA – 184.000 POVRŠINA 3.865 km2 GUSTINA 48/km2; Dispečarski centar Požarevac. Pokriva opštine: Veliko Gradište, Golubac, Malo Crniće, Žabari, Petrovac, Kućevo i Žagubica. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
12. Šumadijski okrug STANOVNIKA – 294.000 POVRŠINA 2.387 km2 GUSTINA 123/km2; Dispečerski centar Zavod za urgentnu medicinu Kragujevac. Pokriva opštine: Aranđelovac, Topola, Rača, Stragari, Batočina, Knić i Lapovo. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
13. Pomoravski okrug STANOVNIKA – 213.000 POVRŠINA 2.614 km2 GUSTINA 82/km2; Dispečarski centar Jagodina. Pokriva opštine: Ćuprija, Paraćin, Svilajnac, Despotovac i Rekovac. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
14. Borski okrug STANOVNIKA – 179.000 POVRŠINA 3.507 km2 GUSTINA 51/km2Dispečarski centar Bor. Pokriva opštine: Kladovo, Majdanpek i Negotin.
    Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
15. Zaječarski okrug STANOVNIKA – 120.000 POVRŠINA 3.623 km2 GUSTINA 33/km2; Dispečarski centar Zaječar. Pokriva opštine: Knjaževac, Soko Banja i Boljevac. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 2, broj telefonskih linija – 3, broj dispečera – 1
16. Zlatiborski okrug STANOVNIKA – 287.000 POVRŠINA 6.140 km2 GUSTINA 47/km2; Dispečarski centar Užice. Pokriva opštine: Bajina Bašta, Kosjerić, Požega, Čajetina, Arilje, Priboj, Nova Varoš, Prijepolje i Sjenica. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
17. Moravički okrug STANOVNIKA – 212.000 POVRŠINA 3.016 km2 GUSTINA 70/km2; Dispečarski centar Čačak. Pokriva opštine: Gornji Milanovac, Lučani i Ivanjica. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
18. Raški okrug STANOVNIKA – 310.000 POVRŠINA 3.918 km2 GUSTINA 79/km2Dispečarski centar Kraljevo. Pokriva opštine: Vrnjačka Banja, Raška, Novi Pazar i Tutin. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 4, broj telefonskih linija – 5, broj dispečera – 1
19. Rasinski okrug STANOVNIKA – 241.000 POVRŠINA 2.667 km2 GUSTINA 90/km2Dispečarski centar Kruševac. Pokriva opštine: Ćićevac, Aleksandrovac, Varvarin, Trstenik i Brus. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
20. Nišavski okrug STANOVNIKA – 377.000 POVRŠINA 2.729 km2 GUSTINA 138/km2; Postojećidispečerski centar u Zavodu za urgentnu medicinu Niš. Pokriva opštine: Aleksinac, Svrljig, Merošina, Ražanj, Niška Banja, Doljevac i Gadžin Han. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 4, broj telefonskih linija – 5, broj dispečera – 1
21. Toplički okrug STANOVNIKA – 91.000 POVRŠINA 2.231 km2 GUSTINA 40/km2. Dispečarski centar Prokuplje. Pokriva opštine: Blace, Kuršumlija i Žitorađa. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 1, broj telefonskih linija – 2, broj dispečera – 1
22. Pirotski okrug STANOVNIKA – 93.000 POVRŠINA 2.761 km2 GUSTINA 34/km2Dispečarski centar Pirot. Pokriva opštine: Bela Palanka, Babušnica i Dimitrovgrad. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 1, broj telefonskih linija – 2, broj dispečera – 1
23. Jablanički okrug STANOVNIKA – 255.000 POVRŠINA 2.769 km2 GUSTINA 92/km2; Dispečarski centar Leskovac. Pokriva opštine: Bojnik, Lebane, Vlasotince, Crna Trava i Medveđa. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
24. Pčinjski okrug STANOVNIKA – 244.000 POVRŠINA 3.520 km2 GUSTINA 69/km2Dispečarski centar Vranje. Pokriva opštine: Vladičin Han, Surdulica, Bosilegrad, Trgovište, Bujanovac i Preševo. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 3, broj telefonskih linija – 4, broj dispečera – 1
25. Grad Beograd STANOVNIKA – 1.630.000 POVRŠINA 3.227 km2 GUSTINA 508/km2; Dispečerski centar Zavod za urgentnu medicinu Beograd obuhvata 17 opština: Barajevo, Voždovac, Vračar, Grocka, Zvezdara, Zemun, Lazarevac, Mladenovac, Novi Beograd, Obrenovac, Palilula, Rakovica, Savski venac, Sopot, Stari grad, Surčin i Čukarica. Broj izvršilaca na prijemu poziva – 17, broj telefonskih linija – 18, broj dispečera – 2

Broj izvršilaca na prijemu poziva se nakon 23 sata smanjuje na upola manji broj, osim u dispečarskim centrima koji imaju po 1 izvršioca. Takođe se smanjuje i broj dispečera terenskih ekipa za 1 u centrima gde ima 2 ili više izvršioca.

Cilj formiranja dispečerskih centara je da se izvrši centralizacija pozivanja službe 194, da se umesto dosadašnje “organizacije” koja je podrazumevala da je svaka služba HMP imala svoj prijem poziva, na koji su se javljali svi koji bi stigli tj koji su bili slobodni u trenutku pozivanja (medicinsko i nemedicinsko osoblje) rastereti ove obaveze i da se dežurne ekipe posvete zbrinjavanju pacijenata na terenu odnosno u ambulantama službi HMP. Takođe bi se smanjila mogućnost samovolje kod pojedinaca koja je do sada postojala u službama HMP. Takođe statistika obrade podataka, koja se po zakonu dostavlja Batutu bila bi bolje radjena i uskladjenija jer bi sve osobe zadužene za taj posao prošle posebnu edukaciju. Analizom postojećih informacija i podataka primećen je veliki nesklad u statističkim podacima koji se dostavljaju Batutu što je posledica različitog pristupa službi hitne pomoći prijemu poziva, izlaska na terene i dr odnosno obrade podataka. Terenske ekipe bi kao i do sada pripadale organizaciono Domu zdravlja ili Zavodu, bile bi stacionirane u Domu zdravlja ili podstanici (ako postoji podstanica).

ORGANIZACIJA DISPEČERSKOG CENTRA

Prostorni zahtevi

1) Prostorija za prijem poziva

Veličina prostorije defniše se prema broju izvršilaca koji borave u toj prostoriji i trebalo bi da iznosi minimum 5m2 po svakom izvršiocu

Broj telefonskih linija na prijemu poziva bi trebala biti za 1 veći od broja definisanih izvršilacana prijemu poziva.

Na prijemu poziva mogu biti angažovani::

1. Lekar specijalista
2. medicinska sestra/ tehničar sa minimum VI stepenom stručne spreme

Na prijemu poziva prevashodno rade LEKARI specijalisti sa minimum radnim iskustvom od 5 godina rada na terenu i posebno završenom obukom za za rad na prijemu poziva i primenu adekvatnog softvera (indexa urgentnog zbrinjavanja i dr) u cilju adekvatne trijaže (određivanja red hitnosti) i prosleđivanja poziva dispečaru uz obavezu kontinuirane edukacije u Zavodima za urgentnu medicinu za ovo radno mesto.

Na prijemu poziva, zajedno sa lekarom, mogu raditi i medicinske sestre-tehničari sa najmanje VI stepenom stručne spreme i minimalnim radnim iskustvom od 10 godina rada na terenu i posebno završenom obukom za rad na prijemu poziva i i primenu adekvatnog softvera (indexa urgentnog zbrinjavanja i dr) u cilju adekvatne trijaže (određivanja red hitnosti) i prosleđivanja poziva dispečaru uz postojanje određenih ograničenja u smislu koje vrste poziva bi ovakav medicinski kadar bez prethodne konsultacije mogao da primi poziv (onkološki pacijenti, pacijenti sa hroničnim stanjima kao što je HOBP, saobraćajne nezgode, događaji na javnim mestima, pacijenti sa iznenadno nastalim srčanim zastojem, pacijenti sa simptomima šloga; za sve ostale tegobe, neophodno je da se prebaci
veza prvom slobodnom lekaru). Angažovanje med.sestre/tehničara na prijemu poziva je jedino moguće u situacijama kada nema dovoljan broj lekara izvršilaca za ovo radno mesto

Broj izvršilaca na prijemu poziva

Na osnovu postojećih procena u Zavodima za urgentnu medicinu, smatramo da na svakih započetih 100.000 stanovnika, jedan lekar ili med.sestra. U ukupnom broju izvršioca na prijemu poziva mora biti angažovano minimum 50% lekara.

Primer: Na region severnobanatski koji pokriva 148.000 stanovnika – 2 lekara odnosno 1 lekar i 1 medicinska sestra sa VI stepenom.

Broj telefonskih linija na prijemu poziva

Broj telefonskih linija mora biti za 1 veći od broja definisanih izvršilaca na prijemu poziva (ako je definisano 3 stalno prisutna izvršioca za regionalni centar, neophodno je imati 4 telefonske linije)

U pogledu opreme, svaki izvršioc na prijemu poziva mora imati:

• Poseban telefonski uredjaj sa slušalicama i mikrofonom.
• Računar sa tastaturom i mišem
• Radni sto
• Stolicu podesivu po visini uz mogućnost podešavanja nagiba naslona (kancelarijska fotelja)

Svi operateri u call-centru sede za računarima i opremljeni su posebnimtelefonskim uređajima sa slušalicama i mikrofonom. Primanje poziva i njegovo daljeprosleđivanje u potpunosti je ispraćeno elektronskom dokumentacijom (vrši se eliminacija papirnedokumentacije). Prostorija u kojoj operateri radeposebno je opremljena i akustički izolovana od ostalih prostorija. Komunikacija prijema poziva sa dispečarom se odvija preko internog razglasa u manjim centrima dok se u većim centrima direktnom telefonskom linijom.

Svaki pristigli poziv započinje automatskim javljanjem «Hitna pomoć».

Ova automatskainformacija je potrebna zbog obaveštenja, a i daje mogućnost da pozivalac, ukoliko je pogrešio broj,prekine vezu. Iza toga automatski se ostvaruje veza sa operaterom. Na ekranu računara se pojavljujeobrazac za prijem poziva koji sadrži automatsku identifikaciju telefonskog broja, ime i adresupozivaoca ukoliko zove sa fiksnog telefona. Mobilna telefonija ima samo identifikaciju broja. Ukoliko je pozivalac istovremeno i pacijentpodaci se pritiskom na taster potvrde, u suprotnom se uzimaju podaci i to: glavne tegobe, adresa na kojoj se pacijent nalazi, lokacija gde će neko da sačeka ekipu HMP ali i druge napomene. Proces prikupljanja podataka mora biti što kraći (npr.staviti padajući meni za nazive ulica i sl).

Ukoliko pozivalac zove više puta, postoji obaveštenje i listing svih prethodnih javljanja sa razlogom pozivanja kao i obavljenih intervencija.

Poziv se prima na osnovu Indexa urgentnog zbrinjavanja koji je u elektronskoj formi. (uskladjenostaplikacije sa standardima indeksa). U rubrici „problem“ odabere se jedna od ponuđenih opcija (saobraćajna nesreća, bol u grudima, povrede, nasilje, nejasni problem I slično). Ima ih ukupno 30. Sledeći pitanja iz Indexa standardizuje se procedura razgovora na telefonu. Istovremeno se ima bolji uvid u razloge pozivanja. Operater ima rubriku u kojoj može daopiše glavne tegobe zbog kojih pacijent zove.

Ukoliko se radi o hitnom pozivu procedura je pojednostavljena i vremenski skraćena (potvrdom nataster u tri poteza):

1. razlog pozivanja (izborom ponuđenih problemaiz Indexa urgentnog zbrinjavanja)
   Na pozivu postoji rubrika za označavanje «uznemiravanje», kao i « pogrešan broj», tako da se zatakve razgovore operater ne opterećuje, a istovremeno postoji statistički podatak o tim pozivima.
2. adresa već ponuđena u identifikaciji (upisuje naknadno ukoliko nije ista sa ponuđenom identifikacijom)
3. broj telefona sa koga se zove (već postoji identifikacija),

U slučajevima kada se pozivalac javlja iz ruralnog područja gde nema ulice, lekar na prijemu poziva upisuje broj telefona pozivaoca i orjentir koji mu da pozivalac (crkva, trafo stanica, spomenik…) i prosleđuje dispečaru koji aktivira najbližu ekipu i elektronskim putem dostavlja obrazac sa potrebnim podacima, a po potrebi i pozivanjem ekipe putem radio veze, a u izuzetnim slučajevima može koristiti i mobilnu mrežu.

2) Prostorija za dispečera

Prostorija u kojoj se nalazi dispečer je minimum 12m2 uz dodatni prostor za svakog drugog izvršioca po 5m2.

Prostorija u kojoj se nalazi dispečar mora biti opremljena sledećom opremom:
1) Računar,tastatura, miš i štampač (za pozive koji dolaze sa prijema poziva)
2) Računar, tastatura,miš i štampač (za pozive vezane za transport pacijenata bez medicinske pratnje)
3) kancelarijski nameštaj
4) monitor na kom će se putem GPS pratiti kretanje i pozicija ekipa HMP
5) Telefon sa više ulaznih linija i mogućnošću priključivanja slušalica
6) Android mobilni telefon novije generacije sa dijagonalnom ekrana od min 6” ili tablet sa SIM karticom

Na radnom mestu DISPEČERA ZA TERENSKE EKIPE može biti angažovana medicinska sestra-tehničar sa minimum VI stepenom stručne spreme, 10 godina radnim iskustvom na terenu i završenom dodatnom stručnom obukom za ovo radno mesto.

Na radnom mestu dispečera za transport pacijenata bez medicinske pratnje može biti angažovana medicinska sestra-tehničar sa IV stepepenom stručne spreme, minimum 10 godina radnog iskustva na terenu i završenom stručnom obukom za ovo radno mesto.

Broj izvršilaca na radnom mestu dispečera za terenske ekipe je definisan prema broj stanovnika koji pokriva regionalni dispečerski centar. Prema dosadašnjem sistemu organizacija i iskustvu, smatramo da je za 800.000 stanovnika neophodan 1 izvršilac na ovom radnom mestu.

Broj izvršilaca na radnom mestu dispečera za transport pacijenta bez medicinske pratnje, dovoljan je 1 izvršilac na 800.000 stanovnika.

Informacija o prijemu poziva se prenosi trenutno dispečru (potvrđivanjem jednim potezomna taster). Po prijemu poziva za intervenciju lekarske ekipe, dispečar vrši distribuciju poziva na osnovu reda hitnosti, vremena kada je poziv primljen, starosti pacijenta i dr. Poziv se prosleđuje najbližoj terenskoj ekipi službe HMP ili Zavoda za urgentnu medicinu za koju se pretpostavlja da će u najkraćem vremenskom periodu stići do pacijenta i pružiti mu neophodnu medicinsku pomoć.

U situacijama postojanja većeg broja poziva, prioritet distribucije poziva prema ekipama dispečer vrši na osnovu:
a) reda hitnosti
b) vremena prijam poziva (ako su pozivi istog prioriteta)
c) godina života pacijenta (prioritet imaju mlađi pacijenti zbog verovatnoće da imaju veće šanse za preživljavanje).

Prosleđivanje poziva terenskim ekipama dispečer vrši putem UKT veza, GSM ili fixne telefonije ili ličnom predajom poziva terenskim ekipama. Nakon prosleđivanja poziva, dispečar štampa poziv koji se kasnije spaja sa lekarskim izveštajem sa terena.

Svaki poziv prema regionalnom dispečerskom centru bi se snimao i čuvao u skladu sa zakonom u vidu medicinske dokumentacije. Takođe je neophodno izvršiti snimanje komunikacija između dispečera i terenskih ekipa službi HMP odnosno Zavoda.

Dispečer je u obavezi da pozive za lekarsku intervenciju koji su označeni kao prvi red hitnosti preda slobodnoj terenskoj ekipi u prvoj minuti od prijema poziva za koju smatra da će u najkraćem mogućem vremenskom periodu stići do pacijenta i pružiti mu medicinsku pomoć u najkraćem mogućem vremenskom periodu od momenta pozivanja broja 194.
Pozivi za lekarsku intervenciju koji su okarakterisani kao drugi red hitnosti, dispečer je u obavezi da preda slobodnoj terenskoj ekipi u prvih pet minuta od prijema poziva, dok pozivi za lekarsku intervenciju koji su označeni kao treći red hitnosti dispečer je u obavezi da preda u prvih deset minuta od prijema poziva. Odlaganje predaje poziva u definisanim vremenskim okvirima može biti opravdano ako je ekipa, koja bi trebala da pruži pomoć pacijentu trenutno na intervenciji a očekuje se da u gore navedenim vremenskim okvirima (za drugi odnosno treći red hitnosti) završi prethodnu lekarsku intervenciju. U slučajevima da je ekipa, koja bi trebala da interveniše, prethodno poslata na poziv za lekarsku intervenciju: prvog reda hitnosti, saobraćajnu nezgodu, javno mesto, odlaganje predaje poziva nije opravdano.

U većim centrima gde postoji posebna služba sanitetskog transporta pacijenata kao i posebno organizovan transport pacijenata na dijalizu, opravdano je angažovanje 1 dispečera za ovo radno mesto do 19h, nakon čega njegov posao vrši dispečar terenskih ekipa.